آبادیس دژ آپادانا

نحوه و شرایط تاسیس موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی

اشاره:
جلوه تمام نمای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی در نیروی انتظامی تاسیس موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی (نگهبان محله) است. راه‌اندازی این موسسات با هدف ارتقاء ظرفیت و توان ناجا در پیشگیری از وقوع جرایم و ارایه خدمات انتظامی، حفاظتی و مراقبتی به مردم و همچنین به منظور جذب مشارکت عمومی مردم در برقراری امنیت عمومی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بخش غیردولتی در بخشی از امور اجتماعی خدمات انتظامی و علاوه بر همه این موارد، تسریع در ارایه خدمات اداری، انتظامی، حفاظتی و مراقبتی به مردم، در دستور کار ناجا قرار گرفته است.
مراقبت و نگهداری از اماکن و تاسیسات فاقد رده حفاظتی و کنترل تردد در اینگونه اماکن و همچنین جابجایی اموال و اسناد بهادار و سایر فعالیت‌هایی که صرفا جنبه حفاظت فیزیکی داشته باشند از جمله ماموریت‌های تعریف شده موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی است.
به منظور آشنایی بیشتر با این موسسات و نحوه و چگونگی تاسیس آن‌ها، گفت و گویی ترتیب دادیم با ناصر سیفیان رییس مرکز انتظام پلیس پیشگیری نیروی انتظامی که در پی می‌آید:

*************************************
ضمن تشکر از وقتی که برای این گفت و گو در اختیار ما قرار دادید. به عنوان مقدمه گفت و گو بفرمایید، تاسیس موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی از چه تاریخی رسمیت قانونی یافت؟
تاسیس موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی به دنبال پیشنهاد ستاد کل نیروهای مسلح به مقام معظم رهبری و حسب الامر فرمان ایشان از تاریخ ۱۷/۸/۸۸ حالت رسمی و قانونی یافت. تشکیل این موسسات در تاریخ ۱۴/۹/۸۸ رسماً ابلاغ و در تاریخ ۲۲ آذر ماه ۸۸ در روزنامه رسمی منتشر شد. اگر چه این موسسات پیش از این نیز به ارایه خدمات مشغول بودند اما فعالیت آنها رسمیت قانونی و حقوقی پیدا نکرده بودند. از تاریخ ۱۸/۸/۸۸ فعالیت آن‌ها به فرمان شد و رسمیت قانونی یافت.
در حال حاضر تعداد موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی در سراسر کشور چه تعداد است و در این راستا چه تعداد شغل ایجاد شده است؟
تاکنون ۴۷۵ موسسه خدمات حفاظتی و مراقبتی در سراسر کشور راه‌اندازی شده است. مجموع تعداد نیروی این موسسات حدود ۳۲ هزار نفر است. این تعداد شامل نیروی انسانی صف و ستاد می‌شود. به طور غیرمستقیم نیز برای حدود ۵ هزار نفر با راه‌اندازی این موسسات شغل ایجاد شده است. این افراد در بخش تهیه و فروش تجهیزات و البسته شاغل شده‌اند.
بسیاری از خوانندگان بازارکار علاقه دارند در این حوزه فعالیت کنند، به طور کلی برای تاسیس موسسات خدمات حفاظتی و نظارتی چه شرایط و مدارکی  است و متقاضیان باید از کجا شروع کنند؟
ماده ۱۸ آیین‌نامه ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه مربوط به نحوه تاسیس موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی است. براساس این ماده  اعضای هیات مدیره این موسسات باید حداقل ۵ و حداکثر ۷ نفر باشند که دو نفر از آنان شامل رییس هیات مدیره و مدیرعامل موسسه الزاماً باید از بازنشستگان عالی رتبه نیروهای لشکری باشند. بعضاً در مواردی بازنشستگان کشوری نیز مورد پذیرش قرار می‌گیرند.
از دیگر شرایط هیات مدیره می‌توان به: عدم سوءسابقه و پیشینه، عدم اشتغال به کار در نهادها و موسسات دولتی، کشوری و لشکری و نهادها و موسسات عمومی غیردولتی، تابعیت ایران و …  اشاره کرد.
همچنین حداقل مدرک تحصیلی هیات مدیره فوق دیپلم است. عضویت بیش از ۲ نفر از یک خانواده نیز در هیات مدیره موسسه ممنوع است. در شرایط مساوی خانواده ایثارگران، رزمندگان،‌ بسیجیان فعال و بازنشستگان انتظامی، نظامی و امنیتی برای تاسیس و مدیریت موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی در اولویت هستند.
روال تاسیس این موسسات نیز به این شکل است که هیات مدیره باید تقاضای خود را به مرکز انتظام استان متبوع خود ارایه دهد، این درخواست به مرکز انتظام پلیس پیشگیری ناجا ارسال می‌شود و در این مرکز مورد بررسی و اقدام قرار می‌گیرد. هیات مدیره باید فرم‌های مربوطه را از جمله فرم‌های عدم سوءپیشنه، عدم اعتیاد، تاییدیه پزشکی، عدم پیشینه‌های امنیتی و… را تهیه و تکمیل کنند. پس از تکمیل این فرم‌ها نظریه حفاظت اطلاعات نیز زمینه آن‌ها می‌شود. پس تهیه و تایید مدارک لازم، موسسه توسط مرکز انتظام ناجا به اداره ثبت شرکت‌ها معرفی می‌شود و از این طریق ثبت می‌شود.
موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی از نظر حقوق و دستمزد تابع قوانین کجا هستند و آیا نظارتی در این رابطه وجود دارد؟
این موسسات، موسساتی غیرانتفاعی و غیرتجاری هستند و در تابعیت و کنترل نیروی انتظامی فعالیت می‌کنند. این موسسات از بخشنامه‌ها و دستورات ناجا تبعیت می‌کنند، اما در بحث حقوق و دستمزد تابع قانون کار هستند. مرکز انتظام بر نحوه و چگونگی پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان این موسسات و به طور کلی بر فعالیت آن‌ها نظارت کامل دارد. این موسسات باید ریز پرداختی‌های خود را که از طریق سیستم بانکی انجام می‌شود و همچنین فرم‌های بیمه و مالیات و سایر موارد قانونی را به رویت مرکز انتظام برسانند. در صورتی که تخلفی در این رابطه وجود داشته باشد قطعاً با آن برخورد می‌شود. مرکز انتظام به صورت کارشناسانه بر قراردادهای این موسسات، نوع قراردادها و مبالغ آن‌ها دقیقاً نظارت دارد.
در صورتی که کارکنان این موسسات از نحوه پرداخت حقوق و مزایای خود شکایت دارند علاوه بر اینکه حق آن‌ها در هیات‌های رسیدگی و تشخیص سازمان‌های کار استان‌ها محفوظ است، می‌توانند از طریق مرکز انتظام استان متبوع خود شکایت خود را رسیدگی کنند. مراکز انتظام استان‌ها به دقت موارد مطروحه را بررسی می‌کنند و برابر قوانین و مقررات اقدام می‌کنند.
برخورد با شرکت‌های مختلف به چه صورت است؟
تخلف‌ها و شکایات در کمیسیون مواد ۲۳، ۲۴ و ۲۵ آیین‌نامه ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه مطرح می‌شود. اعضای کمیسیون از رده‌های بالا هستند. اعضای کمیسیون بدویه شامل: فرمانده انتظامی استان یا جانشین وی، نماینده استانداری، نماینده دادستانی عمومی و انقلاب اسلامی، رییس حفاظت اطلاعات استان و رییس پلیس پیشگیری استان، است. رییس این کمیسیون بر عهده فرمانده انتظامی استان یا جانشین وی است. اگر مشکل و شکایت در کمیسیون بدویه حل نشود موضوع ارجاع می‌یابد به کمیسیون ثانویه. در این کمیسیون، رییس پلیس پیشگیری ناجا، رییس مرکز انتظام ناجا، نماینده دادستانی عمومی و انقلاب کل کشور، نماینده معاونت امنیت انتظامی وزارت کشور و نماینده حفاظت اطلاعات ناجا عضو هستند که موضوع را بررسی می‌کنند و نظریه نهایی را اعلام می‌کنند. این کمیسیون نسبت به ادامه فعالیت موسسه اعلام نظر می‌کند. در صورتی که کمیسیون ثانویه تصمیم بر خلعیت موسسه نماید این موضوع به اداره ثبت شرکت‌ها اعلام و از این طریق موسسه محدود و مسدود می‌شود.
هماهنگونه که می‌بینید ما بر فعالیت موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی نظارت کامل داریم و موارد قانونی در این رابطه پیش‌بینی شده است.
اخیراً مصوب شده است که فعالیت‌های نگهبانی صرفاً از کانال موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی تامین و انجام شود، این موضوع را تشریح می‌فرمایید.
در گذشته شرکت‌های خدماتی تامین نیروی انسانی، برای تامین نیروی انسانی نگهبانی محدودیتی نداشتند. این شرکت‌ها نگهبانان را با حداقل حقوق و با استثمار کامل در مجتمع‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی به کار می‌گرفتند. از تاریخ ۱۷/۸/۸۸ و به دنبال ابلاغ مقام معظم رهبری، مقرر شد کلیه خدمات حفاظتی و مراقبتی صرفاً از طریق موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی مشمول آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه انجام شود. لذا از تاریخ ۱۴/۹/۸۸ که تشکیل موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی رسماً ابلاغ شد، به مدت ۶ ماه به شرکت‌های تامین نیروی انسانی و شرکت‌های حفاظتی و مراقبتی که به عناوین مختلف ثبت شده بودند فرصت داده شد که خود را با این آیین‌نامه‌ هماهنگ کنند و اگر قرار بر این است که کار حفاظتی انجام دهند با شرایطی که در این آیین‌نامه آمده است منطبق شوند. در این راستا هماهنگی لازم با ادارات کار و ادارات ثبت سراسر کشور به عمل آمده است و این مهم از طریق ستاد کل نیروهای مسلط به آن‌ها ابلاغ شده است.
در صورتی که این شرکت‌ها حاضر به انجام این کار نشوند چه عواقبی در انتظار آن‌ها خواهد بود؟
شرکت‌های پیمانکاری تامین نیروی انسانی که قصد تامین نیروی نگهبان را داشته باشند و همچنین شرکت‌های حفاظتی و مراقبتی که پیش از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه به عناوین مختلف ثبت شده‌اند از تاریخ ۲۲/۳/۸۹ می‌بایست براساس شرایط این آیین‌نامه فعالیت کنند و خود را با این شرایط منطبق کنند. در غیر این صورت از ادامه فعالیت موسسات و اینگونه دفاتر توسط ناجا جلوگیری به عمل می‌آید. در ماده ۳۸ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه آمده است: ناجا موظف است وضعیت و فعالیت دفاتر خدمات الکترونیک پلیس و موسساتی که قبل از تصویب این آیین‌نامه در زمینه امور خدمات انتظامی، حفاظتی، مراقبتی،‌ نگهبانی و امثال آن تشکیل شده‌اند و در حال حاضر فعال می‌باشند را حداکثر ظرف مدت ۶ ماه از زمان انتشار رسمی این آیین‌نامه (۲۲/آذر/۸۸) با ضوابط و مقررات آن تطبیق داده و نسبت به اصلاح موارد اقدام و در صورت عدم تطبیق در مهلت مناسب تعیین شده از ادامه فعالیت موسسات و اینگونه دفاتر توسط ناجا جلوگیری به عمل می‌آید.
انطباق این شرکت‌ها و موسسات با آیین‌نامه مذکور درصد قابل توجهی اشتغالزایی را نیز به همراه خواهد داشت، به طور کلی پیش‌بینی می‌کنید در سال جاری چه تعداد شغل از طریق موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی ایجاد شود؟
با انطباق شرکت‌های تامین نیروی انسانی و شرکت‌های خدماتی و حفاظتی با آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه، پیش‌بینی می‌کنیم بیش از یکصد هزار شغل جدید از این طریق در سال جاری ایجاد شود. انطباق با این آیین‌نامه یک مصوبه قانونی است که ستاد کل نیروهای مسلح و نیروی انتظامی اجرایی شدن آن را به طور جدی پیگیری می‌کنند.
به طور کلی شرایط کشور ما از نظر واگذاری امور مراقبتی و حفاظتی به بخش خصوصی در مقایسه با سطح جهان در چه وضعیتی قرار دارد؟
همانگونه که گفتم در کشور ما در مجموع حدود ۳۲ هزار نفر در قالب موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی فعالیت می‌کنند که متاسفانه این آمار بسیار اندکی است. در کشورهای پیشرفته این آمار بسیار قابل توجه است. به عنوان مثال در کشور آفریقای جنوبی بیش از ۴ میلیون نفر در قالب موسسات غیردولتی کار حفاظتی و مراقبتی انجام می‌دهند و یا در کشور آمریکا ۳ برابر پلیس دولتی، نیروی حفاظتی و مراقبتی در قالب موسسات غیردولتی به ارایه خدمات مشغولند.
به عنوان آخرین سوال بفرمایید، چه تمهیداتی در رابطه با آموزش نیروی انسانی شرکت‌های خدماتی حفاظتی و مراقبتی اندیشیده‌ شده است؟
نیروهای شاغل در موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی موظفند ۱۰ روز و در مجموع ۶۴ ساعت آموزش نظری و عملی را بگذرانند. ۳۸ ساعت از مجموع این آموزش‌ها مختص به مباحث نظری و ۲۶ ساعت نیز به آموزش‌های عملی اختصاص دارد. این نیروها بعد از گذراندن این آموزش‌ها و موفقیت در آن‌ها رسماً مشغول به کار می‌شوند.
افراد در آموزش‌های نظری با مباحث مختلفی از جمله نحوه اجرای قانون شهروندی،‌ نحوه برخورد با مردم و ارباب رجوع و… آشنا می‌شوند. در آموزش‌های عملی نیز دوره‌هایی چون امداد و نجات و آتش‌نشانی، دفاع شخصی و… برگزار می‌شود تا کارکنان این شرکت‌ها در مواجهه با اینگونه اتفاقات بتوانند واکنش مناسب را داشته باشند.
لازم به ذکر است، پیش‌بینی شده است در هر استان یک آموزشگاه به همین منظور راه‌اندازی شود که تاکنون در ۱۶ استان این مهم انجام شده است و کارکنان موسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی در این آموزشگاه‌ها، آموزش‌های لازم را فرا می‌گیرند.
بار دیگر از وقتی که برای این گفت و گو در اختیار بازار کار قرار دادید از شما تشکر می‌کنم.